Czerwiec 2022maturaCKEMatura chemia 2022 czerwiec Maj 2022maturaCKEMatura chemia 2022 Matura 2008-2023informatoryCKEInformator maturalny chemia Matura od 2023przykładowy arkuszCKEPrzykładowy arkusz 2023 Czerwiec 2021maturaCKEMatura chemia 2021 czerwiec Maj 2021maturaCKEMatura chemia 2021 Marzec 2021matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2021 Listopad 2020matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2020 Lipiec 2020maturaCKEMatura chemia 2020 lipiec Czerwiec 2020maturaCKEMatura chemia 2020 czerwiec Kwiecień 2020matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2020 Listopad 2019matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2019 Czerwiec 2019maturaCKEMatura chemia 2019 czerwiec Maj 2019maturaCKEMatura chemia 2019 Styczeń 2019matura próbnaNowa EraMatura próbna Nowa Era chemia 2019 Listopad 2018matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2018 Czerwiec 2018maturaCKEMatura chemia 2018 czerwiec Maj 2018maturaCKEMatura chemia 2018 Styczeń 2018matura próbnaNowa EraMatura próbna Nowa Era chemia 2018 Listopad 2017matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2017 Czerwiec 2017maturaCKEMatura chemia 2017 czerwiec Maj 2017maturaCKEMatura chemia 2017 Maj 2017matura staraCKEMatura stara chemia 2017 Styczeń 2017matura próbnaNowa EraMatura próbna Nowa Era chemia 2017 Listopad 2016matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2016 Czerwiec 2016maturaCKEMatura chemia 2016 czerwiec Maj 2016maturaCKEMatura chemia 2016 Maj 2016matura staraCKEMatura stara chemia 2016 Styczeń 2016matura próbnaNowa EraMatura próbna Nowa Era chemia 2016 Listopad 2015matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2015 Czerwiec 2015maturaCKEMatura chemia 2015 czerwiec Maj 2015maturaCKEMatura chemia 2015 Maj 2015matura staraCKEMatura stara chemia 2015 Kwiecień 2015matura próbnaChemia dla maturzystyMatura próbna chemia 2015 Styczeń 2015matura próbnaNowa EraMatura próbna Nowa Era chemia 2015 Grudzień 2014matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2014 Listopad 2014matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2014 Matura od 2015przykładowy arkuszCKEPrzykładowy arkusz 2015 Maj 2014maturaCKEMatura chemia 2014 Maj 2014matura próbnaChemia dla maturzystyMatura próbna chemia 2014 Styczeń 2014matura próbnaChemia dla maturzystyMatura próbna chemia 2014 Listopad 2013matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2013 Maj 2013maturaCKEMatura chemia 2013 Marzec 2013matura próbnaCKU TODMiDNMatura próbna chemia 2013 Styczeń 2013matura próbnaChemia dla maturzystyMatura próbna chemia 2013 Listopad 2012matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2012 Czerwiec 2012maturaCKEMatura chemia 2012 czerwiec Maj 2012maturaCKEMatura chemia 2012 Luty 2012matura próbnaCKU TODMiDNMatura próbna chemia 2012 Listopad 2011matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2011 Sierpień 2011matura poprawkowaCKEMatura poprawkowa chemia 2011 Czerwiec 2011egzamin wstępny na studiaAkademia MedycznaEgzamin wstępny na studia medyczne chemia 2011 Czerwiec 2011maturaCKEMatura chemia 2011 czerwiec Maj 2011maturaCKEMatura chemia 2011 Marzec 2011matura próbnaCKU TODMiDNMatura próbna chemia 2011 Luty 2011matura próbnaCKU TODMiDNMatura próbna chemia 2011 Listopad 2010matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2010 Sierpień 2010matura poprawkowaCKEMatura poprawkowa chemia 2010 Czerwiec 2010egzamin wstępny na studiaAkademia MedycznaEgzamin wstępny na studia medyczne chemia 2010 Maj 2010maturaCKEMatura chemia 2010 Luty 2010matura próbnaCKU TODMiDNMatura próbna chemia 2010 Styczeń 2010matura próbnaOKE PoznańMatura próbna chemia 2010 Listopad 2009matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2009 Czerwiec 2009egzamin wstępny na studiaAkademia MedycznaEgzamin wstępny na studia medyczne chemia 2009 Maj 2009maturaCKEMatura chemia 2009 Styczeń 2009matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2009 Listopad 2008matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2008 Czerwiec 2008egzamin wstępny na studiaAkademia MedycznaEgzamin wstępny na studia medyczne chemia 2008 Maj 2008maturaCKEMatura chemia 2008 Marzec 2008matura próbnaOKE JaworznoMatura próbna chemia 2008 Styczeń 2008materiał diagnostycznyOKE PoznańMatura próbna chemia 2008 Listopad 2007matura próbnaOperonMatura próbna Operon chemia 2007 Czerwiec 2007egzamin wstępny na studiaAkademia MedycznaEgzamin wstępny na studia medyczne chemia 2007 Maj 2007maturaCKEMatura chemia 2007 Listopad 2006matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2006 Czerwiec 2006egzamin wstępny na studiaAkademia MedycznaEgzamin wstępny na studia medyczne chemia 2006 Maj 2006maturaCKEMatura chemia 2006 Styczeń 2006matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2006 Grudzień 2005matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2005 Maj 2005maturaCKEMatura chemia 2005 Styczeń 2005matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2005 Grudzień 2004matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2004 Styczeń 2003matura próbnaCKEMatura próbna chemia 2003 Maj 2002maturaCKEMatura chemia 2002 Maj 2002matura staraPodkarpacki Kurator OświatyMatura stara chemia 2002 Marzec 2002matura próbnaOKE KrakówMatura próbna stara chemia 2002 Maj 2001maturaRegionalna Komisja EgzaminacyjnaMatura chemia 2001

W roku 2022 matura zostanie również przeprowadzona na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie jak do roku 2020 na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej. Spis treści III etap edukacyjny 1. Substancje i ich właściwości. 2. Wewnętrzna budowa materii. 3. Reakcje chemiczne. 4. Powietrze i inne gazy. 5. Woda i roztwory wodne. 6. Kwasy i zasady. 7. Sole. 8. Węgiel i jego związki z wodorem. 9. Pochodne węglowodorów. Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym. IV etap edukacyjny - poziom podstawowy 1. Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego. 2. Chemia środków czystości. 3. Chemia wspomaga nasze zdrowie. Chemia w kuchni. 4. Paliwa - obecnie i w przyszłości. 5. Chemia opakowań i odzieży. IV etap edukacyjny - poziom rozszerzony 1. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna. 2. Struktura atomu - jądro i elektrony. 3. Wiązania chemiczne. 4. Kinetyka i statyka chemiczna. 5. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych. 6. Reakcje utleniania i redukcji. 7. Metale. 8. Niemetale. 9. Węglowodory. 10. Hydroksylowe pochodne węglowodorów - alkohole i fenole. 11. Związki karbonylowe - aldehydy i ketony. 12. Kwasy karboksylowe. 13. Estry i tłuszcze. 14. Związki organiczne zawierające azot. ⇑III etap edukacyjny⇑1. Substancje i ich opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza; wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji;2) przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość i objętość;3) obserwuje mieszanie się substancji; opisuje ziarnistą budowę materii; tłumaczy, na czym polega zjawisko dyfuzji, rozpuszczania, mieszania, zmiany stanu skupienia;4) wyjaśnia różnice pomiędzy pierwiastkiem a związkiem chemicznym;5) klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości;6) opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;7) opisuje proste metody rozdziału mieszanin i wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie; sporządza mieszaniny i rozdziela je na składniki (np. wody i piasku, wody i soli kamiennej, kredy i soli kamiennej, siarki i opiłków żelaza, wody i oleju jadalnego, wody i atramentu).⇑2. Wewnętrzna budowa odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka - metal lub niemetal);2) opisuje i charakteryzuje skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony); definiuje elektrony walencyjne;3) ustala liczbę protonów, elektronów i neutronów w atomie danego pierwiastka, gdy dana jest liczba atomowa i masowa;4) wyjaśnia związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych;5) definiuje pojęcie izotopu, wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru;6) opisuje, czym różni się atom od cząsteczki; interpretuje zapisy H2, 2H, 2H2 itp.;7) opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów;8) na przykładzie cząsteczek H2, Cl2, N2, CO2, H2O, HCl, NH3 opisuje powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych); zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne tych cząsteczek;9) ustala dla prostych związków dwupierwiastkowych, na przykładzie tlenków: nazwę na podstawie wzoru sumarycznego; wzór sumaryczny na podstawie nazwy.⇑3. Reakcje opisuje różnice w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej; podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka; planuje i wykonuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną;2) zapisuje odpowiednie równania; wskazuje substraty i produkty; dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych; obserwuje doświadczenia ilustrujące typy reakcji i formułuje wnioski;3) definiuje pojęcia: reakcje egzoenergetyczne (jako reakcje, którym towarzyszy wydzielanie się energii do otoczenia, np. procesy spalania) i reakcje endoenergetyczne (do przebiegu których energia musi być dostarczona, np. procesy rozkładu - pieczenie ciasta);4) oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych; dokonuje prostych obliczeń związanych z zastosowaniem prawa stałości składu i prawa zachowania masy.⇑4. Powietrze i inne wykonuje lub obserwuje doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną; opisuje skład i właściwości powietrza;2) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne azotu, tlenu, wodoru, tlenku węgla(IV); planuje i wykonuje doświadczenia dotyczące badania właściwości wymienionych gazów;3) pisze równania reakcji otrzymywania: tlenu, wodoru i tlenku węgla(IV) (np. rozkład wody pod wpływem prądu elektrycznego, spalanie węgla);4) opisuje rdzewienie żelaza i proponuje sposoby zabezpieczania produktów zawierających w swoim składzie żelazo przed rdzewieniem;5) planuje i wykonuje doświadczenie pozwalające wykryć CO2 w powietrzu wydychanym z płuc.⇑5. Woda i roztwory bada zdolność do rozpuszczania się różnych substancji w wodzie;2) opisuje budowę cząsteczki wody; wyjaśnia, dlaczego woda dla jednych substancji jest rozpuszczalnikiem, a dla innych nie; podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe; podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, tworząc koloidy i zawiesiny;3) planuje i wykonuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie;4) opisuje różnice pomiędzy roztworem rozcieńczonym, stężonym, nasyconym i nienasyconym;5) odczytuje rozpuszczalność substancji z wykresu jej rozpuszczalności; oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturze.⇑6. Kwasy i definiuje pojęcia: wodorotlenku, kwasu; rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada; zapisuje wzory sumaryczne najprostszych wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)2, Al(OH)3 i kwasów: HCl, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3, H3PO4, H2S;2) opisuje budowę wodorotlenków i kwasów;3) planuje i/lub wykonuje doświadczenia, w wyniku których można otrzymać wodorotlenek, kwas beztlenowy i tlenowy (np. NaOH, Ca(OH)2, Al(OH)3, HCl, H2SO3); zapisuje odpowiednie równania reakcji;4) opisuje właściwości i wynikające z nich zastosowania niektórych wodorotlenków i kwasów;5) wyjaśnia, na czym polega dysocjacja elektrolityczna zasad i kwasów; zapisuje równania dysocjacji elektrolitycznej zasad i kwasów; definiuje kwasy i zasady (zgodnie z teorią Arrheniusa);6) wskazuje na zastosowania wskaźników (fenoloftaleiny, wskaźnika uniwersalnego); rozróżnia doświadczalnie kwasy i zasady za pomocą wskaźników;7) wymienia rodzaje odczynu roztworu i przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego i obojętnego.⇑7. wykonuje doświadczenie i wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania (np. HCl + NaOH);2) pisze wzory sumaryczne soli: chlorków, siarczanów(VI), azotanów(V), węglanów, fosforanów(V), siarczków; tworzy nazwy soli na podstawie wzorów i odwrotnie;3) pisze równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej wybranych soli;4) pisze równania reakcji otrzymywania soli (reakcje: kwas + wodorotlenek metalu, kwas + tlenek metalu, kwas + metal, wodorotlenek metalu + tlenek niemetalu);5) wyjaśnia pojęcie reakcji strąceniowej; projektuje i wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymywać sole w reakcjach strąceniowych, pisze odpowiednie równania reakcji w sposób cząsteczkowy i jonowy; na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków wnioskuje o wyniku reakcji strąceniowej.⇑8. Węgiel i jego związki z definiuje pojęcia: węglowodory nasycone i nienasycone;2) tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów (na podstawie wzorów trzech kolejnych alkanów) i układa wzór sumaryczny alkanu o podanej liczbie atomów węgla; rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne alkanów;3) obserwuje i opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (reakcje spalania) alkanów na przykładzie metanu i etanu;4) wyjaśnia zależność pomiędzy długością łańcucha węglowego a stanem skupienia alkanu;5) podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkenów i alkinów; podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów w oparciu o nazwy alkanów;6) opisuje właściwości (spalanie, przyłączanie bromu i wodoru) oraz zastosowania etenu i etynu;7) projektuje doświadczenie pozwalające odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych.⇑9. Pochodne węglowodorów. Substancje chemiczne o znaczeniu tworzy nazwy prostych alkoholi i pisze ich wzory sumaryczne i strukturalne;2) bada właściwości etanolu; opisuje właściwości i zastosowania metanolu i etanolu; zapisuje równania reakcji spalania metanolu i etanolu; opisuje negatywne skutki działania alkoholu etylowego na organizm ludzki;3) zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny glicerolu; bada i opisuje właściwości glicerolu; wymienia jego zastosowania;4) pisze wzory prostych kwasów karboksylowych i podaje ich nazwy zwyczajowe i systematyczne;5) bada i opisuje właściwości kwasu octowego (reakcja dysocjacji elektrolitycznej, reakcja z zasadami, metalami i tlenkami metali);6) wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji; zapisuje równania reakcji pomiędzy prostymi kwasami karboksylowymi i alkoholami jednowodorotlenowymi; tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi; planuje i wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymać ester o podanej nazwie;7) podaje nazwy wyższych kwasów karboksylowych nasyconych (palmitynowy, stearynowy) i nienasyconych (oleinowy) i zapisuje ich wzory;8) opisuje właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych; projektuje doświadczenie, które pozwoli odróżnić kwas oleinowy od palmitynowego lub stearynowego;9) klasyfikuje tłuszcze pod względem pochodzenia, stanu skupienia i charakteru chemicznego; opisuje właściwości fizyczne tłuszczów; projektuje doświadczenie pozwalające odróżnić tłuszcz nienasycony od nasyconego;10) opisuje budowę i właściwości fizyczne i chemiczne pochodnych węglowodorów zawierających azot na przykładzie amin (metyloaminy) i aminokwasów (glicyny);11) wymienia pierwiastki, których atomy wchodzą w skład cząsteczek białek; definiuje białka jako związki powstające z aminokwasów;12) bada zachowanie się białka pod wpływem ogrzewania, stężonego etanolu, kwasów i zasad, soli metali ciężkich (np. CuSO4) i soli kuchennej; opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek; wylicza czynniki, które wywołują te procesy; wykrywa obecność białka w różnych produktach spożywczych;13) wymienia pierwiastki, których atomy wchodzą w skład cząsteczek cukrów; dokonuje podziału cukrów na proste i złożone;14) podaje wzór sumaryczny glukozy i fruktozy; bada i opisuje właściwości fizyczne glukozy; wskazuje na jej zastosowania;15) podaje wzór sumaryczny sacharozy; bada i opisuje właściwości fizyczne sacharozy; wskazuje na jej zastosowania; zapisuje równanie reakcji sacharozy z wodą (za pomocą wzorów sumarycznych);16) opisuje występowanie skrobi i celulozy w przyrodzie; wymienia różnice w ich właściwościach; opisuje znaczenie i zastosowania tych cukrów; wykrywa obecność skrobi w różnych produktach spożywczych.⇑IV etap edukacyjny - poziom podstawowy⇑1. Materiały i tworzywa pochodzenia opisuje rodzaje skał wapiennych (wapień, marmur, kreda), ich właściwości i zastosowania; projektuje wykrycie skał wapiennych wśród innych skał i minerałów; zapisuje równania reakcji;2) zapisuje wzory hydratów i soli bezwodnych (CaSO4, (CaSO4)2·H2O i CaSO4·2H2O); podaje ich nazwy; opisuje różnice we właściwościach hydratów i substancji bezwodnych; przewiduje zachowanie się hydratów podczas ogrzewania i weryfikuje swoje przewidywania poprzez doświadczenie; wymienia zastosowania skał gipsowych; wyjaśnia proces twardnienia zaprawy gipsowej (zapisuje odpowiednie równanie reakcji);3) wyjaśnia pojęcie alotropii pierwiastków; na podstawie znajomości budowy diamentu, grafitu i fullerenów tłumaczy ich właściwości i zastosowania.⇑2. Chemia środków wyjaśnia, na czym polega proces usuwania brudu, i bada wpływ twardości wody na powstawanie związków trudno rozpuszczalnych; zaznacza fragmenty hydrofobowe i hydrofilowe we wzorach cząsteczek substancji powierzchniowo czynnych;2) wskazuje na charakter chemiczny składników środków do mycia szkła, przetykania rur, czyszczenia metali i biżuterii w aspekcie zastosowań tych produktów; stosuje te środki z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa;3) opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania.⇑3. Chemia wspomaga nasze zdrowie. Chemia w tłumaczy, na czym mogą polegać i od czego zależeć lecznicze i toksyczne właściwości substancji chemicznych (dawka, rozpuszczalność w wodzie, rozdrobnienie, sposób przenikania do organizmu) aspiryny, nikotyny, alkoholu etylowego;2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba, produkcji wina, otrzymywania kwaśnego mleka, jogurtów, serów; zapisuje równania reakcji fermentacji alkoholowej i octowej;3) wyjaśnia przyczyny psucia się żywności i proponuje sposoby zapobiegania temu procesowi; przedstawia znaczenie i konsekwencje stosowania dodatków do żywności, w tym konserwantów.⇑4. Paliwa - obecnie i w podaje przykłady surowców naturalnych wykorzystywanych do uzyskiwania energii (bezpośrednio i po przetworzeniu);2) opisuje przebieg destylacji ropy naftowej i węgla kamiennego; wymienia nazwy produktów tych procesów i uzasadnia ich zastosowania;3) wyjaśnia pojęcie liczby oktanowej (LO) i podaje sposoby zwiększania LO benzyny; tłumaczy, na czym polega kraking oraz reforming, i uzasadnia konieczność prowadzenia tych procesów w przemyśle;4) analizuje wpływ różnorodnych sposobów uzyskiwania energii na stan środowiska przyrodniczego.⇑5. Chemia opakowań i klasyfikuje włókna na naturalne (białkowe i celulozowe), sztuczne i syntetyczne, wskazuje ich zastosowania; opisuje wady i zalety; uzasadnia potrzebę stosowania tych włókien.⇑IV etap edukacyjny - poziom rozszerzony⇑1. Atomy, cząsteczki i stechiometria stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra);2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastków i na ich podstawie oblicza masę molową związków chemicznych (nieorganicznych i organicznych) o podanych wzorach (lub nazwach);3) oblicza masę atomową pierwiastka na podstawie jego składu izotopowego;4) ustala wzór empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego (nieorganicznego i organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w % masowych i masy molowej;5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej równania reakcji w ujęciu molowym, masowym i objętościowym (dla gazów);6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola dotyczące: mas substratów i produktów (stechiometria wzorów i równań chemicznych), objętości gazów w warunkach normalnych.⇑2. Struktura atomu - jądro i określa liczbę cząstek elementarnych w atomie oraz skład jądra atomowego, na podstawie zapisu AZE ;2) stosuje zasady rozmieszczania elektronów na orbitalach w atomach pierwiastków wieloelektronowych;3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z=36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach (zapisy konfiguracji: pełne, skrócone i schematy klatkowe);4) określa przynależność pierwiastków do bloków konfiguracyjnych: s, p i d układu okresowego (konfiguracje elektronów walencyjnych);5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym.⇑3. Wiązania przedstawia sposób, w jaki atomy pierwiastków bloku s i p osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonów);2) stosuje pojęcie elektroujemności do określania (na podstawie różnicy elektroujemności i liczby elektronów walencyjnych atomów łączących się pierwiastków) rodzaju wiązania: jonowe, kowalencyjne (atomowe), kowalencyjne spolaryzowane (atomowe spolaryzowane), koordynacyjne;3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związków kowalencyjnych i jonów, z uwzględnieniem wiązań koordynacyjnych (np. wodoru, chloru, chlorowodoru, tlenku węgla(IV), amoniaku, metanu, etenu i etynu, NH4+, H3O+);4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp, sp2, sp3) w prostych cząsteczkach związków nieorganicznych i organicznych;5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach;6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania (jonowe, kowalencyjne, wodorowe, metaliczne) na właściwości fizyczne substancji nieorganicznych i organicznych.⇑4. Kinetyka i statyka definiuje termin: szybkość reakcji (jako zmiana stężenia reagenta w czasie);2) szkicuje wykres zmian stężeń reagentów i szybkości reakcji w funkcji czasu;3) stosuje pojęcia: egzoenergetyczny, endoenergetyczny, energia aktywacji do opisu efektów energetycznych przemian;4) interpretuje zapis ∆H 0 do określenia efektu energetycznego reakcji;5) przewiduje wpływ: stężenia substratów, obecności katalizatora, stopnia rozdrobnienia substratów i temperatury na szybkość reakcji; planuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia;6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć: stan równowagi dynamicznej i stała równowagi; zapisuje wyrażenie na stałą równowagi podanej reakcji;7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury, stężenia reagentów i ciśnienia na układ pozostający w stanie równowagi dynamicznej;8) klasyfikuje substancje do kwasów lub zasad zgodnie z teorią Bronsteda-Lowry’ego;9) interpretuje wartości stałej dysocjacji, pH, pKw;10) porównuje moc elektrolitów na podstawie wartości ich stałych dysocjacji.⇑5. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem, rozcieńczaniem i zatężaniem roztworów z zastosowaniem pojęć stężenie procentowe i molowe;2) planuje doświadczenie pozwalające otrzymać roztwór o zadanym stężeniu procentowym i molowym;3) stosuje termin stopień dysocjacji dla ilościowego opisu zjawiska dysocjacji elektrolitycznej;4) przewiduje odczyn roztworu po reakcji (np. tlenku wapnia z wodą, tlenku siarki(VI) z wodą, wodorotlenku sodu z kwasem solnym) substancji zmieszanych w ilościach stechiometrycznych i niestechiometrycznych;5) uzasadnia (ilustrując równaniami reakcji) przyczynę kwasowego odczynu roztworów kwasów, zasadowego odczynu wodnych roztworów niektórych wodorotlenków (zasad) oraz odczynu niektórych roztworów soli (hydroliza);6) podaje przykłady wskaźników pH (fenoloftaleina, oranż metylowy, wskaźnik uniwersalny) i omawia ich zastosowanie; bada odczyn roztworu;7) pisze równania reakcji: zobojętniania, wytrącania osadów i hydrolizy soli w formie cząsteczkowej i jonowej (pełnej i skróconej);8) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać różnymi metodami kwasy, wodorotlenki i sole.⇑6. Reakcje utleniania i wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć: stopień utlenienia, utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja;2) oblicza stopnie utlenienia pierwiastków w jonie i cząsteczce związku nieorganicznego i organicznego;3) wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks;4) przewiduje typowe stopnie utlenienia pierwiastków na podstawie konfiguracji elektronowej ich atomów;5) stosuje zasady bilansu elektronowego - dobiera współczynniki stechiometryczne w równaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej).⇑7. opisuje podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je w oparciu o znajomość natury wiązania metalicznego;2) pisze równania reakcji ilustrujące typowe właściwości chemiczne metali wobec: tlenu (Mg, Ca, Al, Zn), wody (Na, K, Mg, Ca), kwasów nieutleniających (Na, K, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Mn, Cr), rozcieńczonych i stężonych roztworów kwasów utleniających (Al, Cu, Ag);3) analizuje i porównuje właściwości fizyczne i chemiczne metali grup 1. i 2.;4) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne glinu; wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu i tłumaczy znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice; planuje i wykonuje doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać, że wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny;5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z kwasami i z roztworami soli, na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali;6) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik pozwoli porównać aktywność chemiczną metali, np. miedzi i cynku;7) przewiduje produkty redukcji związków manganu(VII) w zależności od środowiska, a także dichromianu(VI) potasu w środowisku kwasowym; bilansuje odpowiednie równania reakcji.⇑8. opisuje podobieństwa we właściwościach pierwiastków w grupach układu okresowego i zmienność właściwości w okresach - wskazuje położenie niemetali;2) pisze równania reakcji ilustrujących typowe właściwości chemiczne niemetali, w tym reakcje: tlenu z metalami (Mg, Ca, Al, Zn) i z niemetalami (C, S, H2, P), wodoru z niemetalami (Cl2, Br2, O2, N2, S), chloru, bromu i siarki z metalami (Na, K, Mg, Ca, Fe, Cu);3) planuje i opisuje doświadczenia, w wyniku których można otrzymać wodór (reakcja aktywnych metali z wodą i/lub niektórych metali z niektórymi kwasami);4) planuje i opisuje doświadczenie, którego przebieg wykaże, że np. brom jest pierwiastkiem bardziej aktywnym niż jod, a mniej aktywnym niż chlor;5) opisuje typowe właściwości chemiczne wodorków pierwiastków 17. grupy, w tym ich zachowanie wobec wody i zasad;6) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać tlen w laboratorium (np. reakcja rozkładu H2O2 lub KMnO4); zapisuje odpowiednie równania reakcji;7) zapisuje równania reakcji otrzymywania tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 20 - bez Na i K oraz gazów szlachetnych (synteza pierwiastków z tlenem, rozkład soli, np. CaCO3) oraz rozkład wodorotlenków metali o liczbach atomowych 24, 25, 26, 29 i 30, np. Cu(OH)2;8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 20 oraz 24, 25,26, 29 i 30, w tym zachowanie wobec wody, kwasów i zasad (bez tlenku glinu); zapisuje odpowiednie równania reakcji;9) klasyfikuje tlenki ze względu na ich charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy, amfoteryczny i obojętny); planuje i wykonuje doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać charakter chemiczny tlenku;10) klasyfikuje poznane kwasy ze względu na ich skład (kwasy tlenowe i beztlenowe), moc i właściwości utleniające;11) opisuje typowe właściwości chemiczne kwasów, w tym zachowanie wobec metali, tlenków metali, wodorotlenków i soli kwasów o mniejszej mocy; planuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia (formułuje obserwacje i wnioski); ilustruje je równaniami reakcji.⇑9. rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne węglowodorów; podaje nazwę węglowodoru (alkanu, alkenu i alkinu - do 10 atomów węgla w cząsteczce) zapisanego wzorem strukturalnym lub półstrukturalnym;2) ustala rzędowość atomów węgla w cząsteczce węglowodoru;3) posługuje się poprawną nomenklaturą węglowodorów (nasycone, nienasycone i aromatyczne) i ich fluorowcopochodnych; wykazuje się rozumieniem pojęć: szereg homologiczny, wzór ogólny, izomeria;4) rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne izomerów konstytucyjnych, położenia podstawnika, izomerów optycznych węglowodorów i ich prostych fluorowcopochodnych o podanym wzorze sumarycznym; wśród podanych wzorów węglowodorów i ich pochodnych wskazuje izomery konstytucyjne; wyjaśnia zjawisko izomerii cis-trans; uzasadnia warunki wystąpienia izomerii cis-trans w cząsteczce związku o podanej nazwie lub o podanym wzorze strukturalnym (lub półstrukturalnym);5) określa tendencje zmian właściwości fizycznych (stanu skupienia, temperatury topnienia itp.) w szeregach homologicznych alkanów, alkenów i alkinów;6) opisuje właściwości chemiczne alkanów, na przykładzie następujących reakcji: spalanie, podstawianie (substytucja) atomu (lub atomów) wodoru przez atom (lub atomy) chloru albo bromu przy udziale światła (pisze odpowiednie równania reakcji);7) opisuje właściwości chemiczne alkenów, na przykładzie następujących reakcji: przyłączanie (addycja): H2, Cl2 i Br2, HCl, i HBr, H2O; przewiduje produkty reakcji przyłączenia cząsteczek niesymetrycznych do niesymetrycznych alkenów na podstawie reguły Markownikowa (produkty główne i uboczne); zachowanie wobec zakwaszonego roztworu manganianu(VII) potasu, polimeryzacja; pisze odpowiednie równania reakcji;8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np. eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodorów); ilustruje je równaniami reakcji;9) opisuje właściwości chemiczne alkinów, na przykładzie etynu: przyłączenie: H2, Cl2 i Br2, HCl, i HBr, H2O, trimeryzacja; pisze odpowiednie równania reakcji;10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji, addycji, eliminacji; zapisuje odpowiednie równania reakcji;11) ustala wzór monomeru, z jakiego został otrzymany polimer o podanej strukturze;12) opisuje budowę cząsteczki benzenu, z uwzględnieniem delokalizacji elektronów; tłumaczy dlaczego benzen, w przeciwieństwie do alkenów, nie odbarwia wody bromowej ani zakwaszonego roztworu manganianu(VII) potasu;13) opisuje właściwości węglowodorów aromatycznych, na przykładzie reakcji benzenu i toluenu: spalanie, reakcje z Cl2 lub Br2 wobec katalizatora lub w obecności światła, nitrowanie; pisze odpowiednie równania reakcji;14) projektuje doświadczenia dowodzące różnice we właściwościach węglowodorów nasyconych, nienasyconych i aromatycznych; przewiduje obserwacje, formułuje wnioski i ilustruje je równaniami reakcji.⇑10. Hydroksylowe pochodne węglowodorów - alkohole i zalicza substancję do alkoholi lub fenoli (na podstawie budowy jej cząsteczki); wskazuje wzory alkoholi pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowych;2) rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne izomerów alkoholi mono- i polihydroksylowych o podanym wzorze sumarycznym (izomerów szkieletowych, położenia podstawnika); podaje ich nazwy systematyczne;3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi, na przykładzie etanolu i innych prostych alkoholi w oparciu o reakcje: spalania wobec różnej ilości tlenu, reakcje z HCl i HBr, zachowanie wobec sodu, utlenienie do związków karbonylowych i ewentualnie do kwasów karboksylowych, odwodnienie do alkenów, reakcję z nieorganicznymi kwasami tlenowymi i kwasami karboksylowymi; zapisuje odpowiednie równania reakcji;4) porównuje właściwości fizyczne i chemiczne: etanolu i glicerolu; projektuje doświadczenie, którego przebieg pozwoli odróżnić alkohol monohydroksylowy od alkoholu polihydroksylowego; na podstawie obserwacji wyników doświadczenia klasyfikuje alkohol do mono- lub polihydroksylowych;5) dobiera współczynniki reakcji roztworu manganianu(VII) potasu (w środowisku kwasowym) z etanolem;6) opisuje reakcję benzenolu z: sodem i z wodorotlenkiem sodu; bromem, kwasem azotowym(V); zapisuje odpowiednie równania reakcji;7) opisuje różnice we właściwościach chemicznych alkoholi i fenoli; ilustruje je odpowiednimi równaniami reakcji.⇑11. Związki karbonylowe - aldehydy i wskazuje na różnice w strukturze aldehydów i ketonów (obecność grupy aldehydowej i ketonowej);2) rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne izomerycznych aldehydów i ketonów o podanym wzorze sumarycznym; tworzy nazwy systematyczne prostych aldehydów i ketonów;3) planuje i przeprowadza doświadczenie, którego celem jest odróżnienie aldehydu od ketonu, np. etanalu od propanonu (z odczynnikiem Tollensa i Trommera).⇑12. Kwasy wskazuje grupę karboksylową i resztę kwasową we wzorach kwasów karboksylowych (alifatycznych i aromatycznych); rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne izomerycznych kwasów karboksylowych o podanym wzorze sumarycznym;2) na podstawie obserwacji wyników doświadczenia (reakcja kwasu mrówkowego z manganianem(VII) potasu w obecności kwasu siarkowego(VI)) wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mrówkowego; uzasadnia przyczynę tych właściwości;3) pisze równania dysocjacji elektrolitycznej prostych kwasów karboksylowych i nazywa powstające w tych reakcjach jony;4) zapisuje równania reakcji z udziałem kwasów karboksylowych (których produktami są sole i estry); projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymywać sole kwasów karboksylowych (w reakcjach kwasów z metalami, tlenkami metali, wodorotlenkami metali i solami słabych kwasów);5) tłumaczy przyczynę zasadowego odczynu roztworu wodnego octanu sodu i mydła; ilustruje równaniami reakcji;6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodorów, na przykładzie kwasu mlekowego i salicylowego.⇑13. Estry i opisuje strukturę cząsteczek estrów i wiązania estrowego;2) tworzy nazwy prostych estrów kwasów karboksylowych i tlenowych kwasów nieorganicznych; rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne estrów na podstawie ich nazwy;3) wyjaśnia przebieg reakcji octanu etylu: z wodą, w środowisku o odczynie kwasowym, i z roztworem wodorotlenku sodu; ilustruje je równaniami reakcji;4) opisuje przebieg procesu utwardzania tłuszczów ciekłych;5) wyjaśnia (zapisuje równania reakcji), w jaki sposób z glicerydów otrzymuje się kwasy tłuszczowe lub mydła;6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie równania reakcji) wiążące ze sobą właściwości poznanych węglowodorów i ich pochodnych.⇑14. Związki organiczne zawierające rysuje wzory elektronowe cząsteczek amoniaku i etyloaminy;2) wskazuje na różnice i podobieństwa w budowie etyloaminy i fenyloaminy (aniliny);3) wyjaśnia przyczynę zasadowych właściwości amoniaku i amin; zapisuje odpowiednie równania reakcji;4) zapisuje równania reakcji otrzymywania amin alifatycznych (np. w procesie alkilowania amoniaku) i amin aromatycznych (np. otrzymywanie aniliny w wyniku reakcji redukcji nitrobenzenu);5) zapisuje równania reakcji etyloaminy z wodą i z kwasem solnym;6) zapisuje równania reakcji fenyloaminy (aniliny) z kwasem solnym i wodą bromową;7) wykazuje, pisząc odpowiednie równanie reakcji, że produktem kondensacji mocznika jest związek zawierający w cząsteczce wiązanie peptydowe;8) analizuje budowę cząsteczki mocznika ( brak fragmentu węglowodorowego) i wynikające z niej właściwości;9) zapisuje wzór ogólny a-aminokwasów, w postaci RCH(NH2)COOH;10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasów oraz mechanizm powstawania jonów obojnaczych;11) zapisuje równanie reakcji kondensacji dwóch cząsteczek aminokwasów (o podanych wzorach) i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie;12) tworzy wzory dipeptydów i tripeptydów, powstających z podanych aminokwasów, oraz rozpoznaje reszty podstawowych aminokwasów (glicyny, alaniny i fenyloalaniny) w cząsteczkach di- i tripeptydów;13) planuje i wykonuje doświadczenie, którego wynik dowiedzie obecności wiązania peptydowego w analizowanym związku (reakcja biuretowa);14) opisuje przebieg hydrolizy peptydów.

Posted at 09:27h in Porady 0 Comments Cześć! Rok 2023 zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nim rośnie niepewność co do samej matury. Matura w 2023 roku przeprowadzona będzie w tzw. „formule 2023”, a to zmiana zarówno podstawy programowej, jak i nieco inna postać samego egzaminu. Tymczasem w związku ze zdalnym nauczaniem Ministerstwo Edukacji Narodowej KOLEJNY RAZ postanowiło dokonać zmian w podstawie programowej, aby ułatwić uczniom przygotowanie się do egzaminu maturalnego przeprowadzanego w latach 2023 i 2024. Poniższe zestawienie zawiera usunięte lub częściowo zmienione punkty wymagań szczegółowych podstawy programowej, Pamiętajmy, że podstawa programowa jest dokumentem przeznaczonym dla nauczycieli. Jej samodzielne czytanie bez znajomości pewnych procedur i zagadnień może mieć fatalne skutki… Dlatego zapraszam do zapoznania się nie tylko ze zmianami, ale i moimi komentarzami do nich, bo mają one bardzo duże znaczenie. Maturzyści piszący swoje egzaminy w formule 2023 mają o tyle lepiej, że wszystko co ich obowiązuje jest zawarte w rozszerzeniu. Matura jest egzaminem dojrzałości i obejmuje całość kształcenia z danego przedmiotu, a więc w przypadku chemii od zakresu z podstawówki począwszy. Maturzyści piszący swój egzamin w latach 2015-2022 mieli wymagania rozbite na poszczególne etapy edukacji, co często było powodem wyciągania wniosków, że „to nas nie obowiązuje” tylko dlatego, że nie było tego w rozszerzeniu. Ale dokument zawierający zakres wymagań do matury w formule 2023 ułożony jest tak, że cały zakres wymagań do matury zawarty jest w rozszerzeniu, pomimo rozbicia wymagań na zakres podstawowy i rozszerzony. Wszystkie punkty z zakresu podstawowego są zawarte w odpowiednich punktach zakresu rozszerzonego. To o tyle lepiej, że przynajmniej tutaj mniej ludzi wpadnie w pułapkę. Ale nadal można w nią wpaść czytając pobieżnie, albo nie do końca rozumiejąc zakresu ich znaczenia. Po raz kolejny bowiem zmiany polegają nie tylko na ograniczeniu ilości materiału, co na… zrobieniu porządku w tym dokumencie. Podobnie jak rok wcześniej usunięto pewne punkty nie zmniejszając przy tym zakresu wymagań. Dlatego bardzo ważne jest, by umieć to odczytać odpowiednio i potrzebny jest do tego komentarz. Aktualny dokument w postaci tabeli z zaznaczonymi zmianami wymagań egzaminacyjnych na lata 2023 i 2024 można znaleźć tutaj: > Kliknij i pobierz tabelę z najnowszymi wymaganiami egzaminacyjnymi Jeśli po zapoznaniu się z nowymi wytycznymi nadal będziesz mieć problem z opanowaniem wymaganego na maturze materiału, to zapraszam na moje lekcje online. Na zajęciach omawiam teorię ale przede wszystkim wyjaśniam jak radzić sobie z zadaniami. Dodatkowo dzielę się cennymi materiałami. Szczegóły TUTAJ Spis treści: 1. Wiązania chemiczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe 2. Kinetyka i statyka chemiczna. Energetyka rwakcji chemicznych 3. Roztwory 4. Metale, niemetale i ich związki 5. Kwasy karboksylowe 6. Związki organiczne zawierajace azot Wiązania chemiczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Zdający: 7) wnioskuje o rodzaju wiązania na podstawie obserwowanych właściwości substancji; Komentarz: czy to oznacza, że nie trzeba tego umieć? NIE! Bo tak jak pisałem, zmiany dotyczą także zrobienia porządku w tym dokumencie, a nie tylko na ograniczeniu ilości materiału. Zobaczmy na punkt następny: 8) porównuje właściwości fizyczne substancji tworzących kryształy jonowe, kowalencyjne, molekularne oraz metaliczne; Czyli skoro i tak musimy znać różnice, to mogą nas zapytać o to, bo zakres usuniętego punktu 7 mieści się w pozostawionym punkcie 8. Kinetyka i statyka chemiczna. Energetyka reakcji chemicznych. Zdający: 4) szkicuje wykres zmian szybkości reakcji w funkcji czasu oraz wykres zmian stężeń reagentów reakcji pierwszego rzędu w czasie, wyznacza okres półtrwania; Komentarz: Popatrzmy na pozostawiony punkt 3: 3) na podstawie danych doświadczalnych ilustrujących związek między stężeniem substratu a szybkością pisze równanie kinetyczne; Zatem i tak musimy w praktyce znać takie wykresy, bo dane doświadczalne mogą być podane w postaci wykresu. Albo będziemy musieli narysować wtkres na podstawie równania kinatycznego. Ale to już umiejętność matematyczna i jeśli nie umiemy narysować wykresu funkcji, albo przypisać funkcji do kształtu wykresu to nie oznacza to, że zadanie wykracza poza wymagania, tylko mamy zaległości w matematyce. Roztwory. Zdający: 1) rozróżnia układy homogeniczne i heterogeniczne; wymienia różnice we właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin; Komentarz: Zauważmy, że aby rozróżnić układy, to trzeba znać pomiędzy nimi różnice 🙂 Metale, niemetale i ich związki. Zdający: 6) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik pozwoli porównać aktywność chemiczną metali; pisze odpowiednie równania reakcji; Komentarz: Czy to oznacza, że nie trzeba umieć posługiwać sie szeregiem napięciowym metali? Absolutnie nie oznacza! Zobaczmy na punkt 6 w rozdziale 8. Reakcje utleniania i redukcji: 6) przewiduje kierunek przebiegu reakcji utleniania-redukcji na podstawie wartości potencjałów standardowych półogniw; pisze odpowiednie równania reakcji; Szereg napięciowy metali zawarty jest w tym punkcie. Tutaj także określamy kierunek reakcji redoks na podstawie potencjałów standardowych. Szereg napięciowy metali jest utworzony na podstawie potencjałów elektrochemicznych półogniw metalicznych – należą one do większego szeregi półogniw redoks, którym musimy umieć się posługiwać. 12) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg wykaże, że np. brom jest pierwiastkiem bardziej aktywnym niż jod, a mniej aktywnym niż chlor; pisze odpowiednie równania reakcji. Komentarz: myli się ten, kto uważa, że nie trzeba znać wypierania się fluorowców. Spójrzmy na punkt wcześniejszy: 11) analizuje i porównuje właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców; W praktyce niewiele to zmienia, bo usunięty punkt i tak jest zawarty w pozostawionym punkcie 11. Kwasy karboksylowe. Zdający: 2) pisze równania reakcji otrzymywania kwasów karboksylowych (np. z alkoholi lub z aldehydów); Komentarz: w praktyce niewiele zmienia, bo zobaczmy na punkt 2 rozdziału 14: Alkohole i fenole: 5) opisuje zachowanie: alkoholi pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowych wobec utleniaczy (np. CuO lub K2Cr2O7/H2SO4); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli odróżnić alkohol trzeciorzędowy od alkoholu pierwszo- i drugorzędowego; pisze odpowiednie równania reakcji; 7) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik dowiedzie, że dany kwas organiczny jest kwasem słabszym np. od kwasu siarkowego(VI) i mocniejszym np. od kwasu węglowego; na podstawie wyników doświadczenia porównuje moc kwasów; 8) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik wykaże podobieństwo we właściwościach chemicznych kwasów nieorganicznych i kwasów karboksylowych; 9) wyjaśnia przyczynę zasadowego odczynu wodnych roztworów niektórych soli, np. octanu sodu i mydła; pisze odpowiednie równania reakcji; Komentarz: to także niewiele zmienia, bo zobaczmy na obowiązujace punkty z rozdziału 6. Reakcje w roztworach wodnych: 8) uzasadnia przyczynę kwasowego odczynu wodnych roztworów kwasów, zasadowego odczynu wodnych roztworów niektórych wodorotlenków (zasad) i amoniaku oraz odczynu niektórych wodnych roztworów soli zgodnie z teorią Brønsteda-Lowry’ego; pisze odpowiednie równania reakcji; 9) pisze równania reakcji: zobojętniania, wytrącania osadów i wybranych soli z wodą w formie jonowej pełnej i skróconej Kolejny raz bardziej szczegółowy punkt w ramach porządków został usunięty, bo i tak obejmuje go punkt bardziej ogólny. Związki organiczne zawierające azot. Zdający: 13) pisze równania reakcji kondensacji cząsteczek aminokwasów (o podanych wzorach) prowadzących do powstania di- i tripeptydów i wskazuje wiązania peptydowe w otrzymanym produkcie; Komentarz: i znowu usuwanie śmietnika. Bo spójrzmy na punkt nastepny: 14) tworzy wzory dipeptydów i tripeptydów, powstających z podanych aminokwasów; rozpoznaje reszty aminokwasów białkowych w cząsteczkach peptydów; Ponadto trzeba wiedzieć, czym jest wiązanie peptydowe, bo wcześniejszy punkt wyraźnie o tym mówi: 10) pisze równanie reakcji kondensacji dwóch cząsteczek mocznika; wykazuje, że produktem kondensacji mocznika jest związek zawierający w cząsteczce wiązanie amidowe (peptydowe); Dodatkowo trzeba spojrzeć na to, że od strony praktyczniej w wielu punktach dotyczących doświadczeń zapis: „projektuje i przeprowadza” zastąpiono: „projektuje”. Oznacza to, że choć wpuszczony do laboratorium nie musisz umieć wykonać doświadczenia, to jednak musisz wiedzieć jak je przeprowadzić – czyli co i w czym i w jakiej kolejności, oraz czego się należy spodziewać. Jak widzimy, podobnie jak w przypadku matury 2021 i 2022 większość proponowanych zmian ma charakter usuwania dublujących się wymagań, lub wymagań szczegółowych, które i tak są zawarte w bardziej ogólnych. Cześć rzeczywiście uproszczono, a w pozostałych przypadkach ograniczono ilość materiału. Część rzeczy usunięto i BADZO DOBRZE! Bo część rzeczy naprawdę była zbędna i świadczyła o czyimś przeroscie ambicji co do poziomu egzaminu maturalnego, jak np. dualizm korpuskularno-falowy. Jaki jest sens edukacyjny wymagania tego na etapie szkolnym? Żaden, po prostu żaden. Zresztą nawet gdyby nie zmiany związane z pandemią i nauką zdalną, która pracuje jako-tako, to i tak pytań o niektóre rzeczy zawarte w podstawie programowej nie byłoby na egzaminie 🙂 Pozdrawiam, Damian Mickiewicz

Podręczniki szkolne do przedmiotu fizyka rozszerzona – zakres materiału, który obejmują, jest pełny i całkowicie wystarczający do osiągnięcia pozytywnego wyniku na egzaminie. Dodatkowym

Matura zbliża się wielkimi krokami. Egzamin, na myśl o którym setki tysięcy studentów wstrzymują oddech, nie bez powodu nazywany jest egzaminem dojrzałości. Jeśli chcecie jak najlepiej przygotować się do niego przygotować, już teraz sprawdźcie, jakie są wymagania. Czasu pozostało niewiele, a zakres materiału jest całkiem spory! Zagadnienia do matury 2022 to coś, czego poszukują wszyscy tegoroczni maturzyści. Do rozpoczęcia sesji egzaminacyjnej pozostał już niewiele ponad miesiąc, w związku z czym zainteresowanie tematami maturalnymi znacznie wzrosło. Uczniowie, którzy kończą w tym roku edukację w szkołach ponadpodstawowych, zmierzą się z arkuszami zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym. Jako że spora część ich nauki przebiegła w trybie zdalnym, minister edukacji Przemysław Czarnek oficjalnie poinformował, że zdający w tym roku maturę będą mogli liczyć na mniej zagadnień. W tym roku przystąpienie do matury ustnej także będzie nieobowiązkowe. Warto jednak pamiętać, że mimo zapowiadanych udogodnień zakres materiału do przyswojenia wciąż jest całkiem spory. Sprawdźcie, jakie są tegoroczne wymagania na maturę. Co koniecznie trzeba sobie powtórzyć w najbliższych tygodniach? Sonda Czy zdajesz w tym roku maturę? Tak Nie, matura jeszcze przede mną Ja już po Matura 2022 - wymagania Zakres materiału na maturę jest doskonale znany uczniom. Warto jednak przypomnieć, czego mogą spodziewać się na egzaminie maturalnym z poszczególnych przedmiotów. Zacznijmy od języka polskiego i lektur z gwiazdką. Jakie książki należy odświeżyć, by jak najlepiej poradzić sobie z arkuszem na poziomie podstawowym? Bogurodzica Jan Kochanowski: wybrane Pieśni, Treny (inne niż w gimnazjum) i wybrany psalm Adam Mickiewicz: Dziady cz. III Adam Mickiewicz: Pan Tadeusz Bolesław Prus: Lalka Stanisław Wyspiański, Wesele Witold Gombrowicz, Ferdydurke Bruno Schulz, wybrane opowiadania Na maturze 2022 obowiązują też tytuły, z którymi uczniowie zapoznali się w gimnazjum, a mianowicie: Jan Kochanowski: wybrane Fraszki, Treny (V, VII, VIII) Ignacy Krasicki: wybrane bajki Aleksander Fredro: Zemsta Adam Mickiewicz, Dziady cz. II Henryk Sienkiewicz: wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy lub Potop) W przypadku królowej nauk - matematyki - zakres materiału został nieco okrojony. Całościowo będzie można zdobyć 45 pkt, a nie 50 pkt, jak było w latach poprzednich. Zadań otwartych będzie 9, a nie 7. Poniżej zamieszczamy informację o tym, czego nie znajdziecie w arkuszach: brak zadań z potęg w kontekście fizycznym, chemicznym czy biologicznym brak błędu bezwzględnego i względnego przybliżenia brak równań trzeciego i wyższego stopnia, typu x3=−27 brak wyznaczania max i min funkcji kwadratowej w danym przedziale domkniętym brak wartości odwrotnie proporcjonalnych brak wykresów funkcji wykładniczych dla różnych podstaw brak funkcji wykładniczych w kontekście zjawisk fizycznych, chemicznych czy biologicznych brak przybliżania wartości funkcji trygonometrycznych (tablice trygonometryczne) brak własności okręgów stycznych brak cech podobieństwa trójkątów w kontekście praktycznym (samo podobieństwo zostaje) brak kątów w ostrosłupach brak brył obrotowych (walec, stożek, kula ) brak kątów pomiędzy ścianami w graniastosłupach i ostrosłupach brak określania jaką figurą jest przekrój prostopadłościanu płaszczyzną brak średniej ważonej brak odchylenia standardowego ESKA XD #045 - FIT PRANK, ECO DRIVING, FANTASTYCZNE ZWIERZĘTA, MICHNIEWICZ Matura 2022 - data Kiedy matura 2022? Sesja egzaminacyjna rozpocznie się tuż po majówce, czyli w środę, 4 maja, o godzinie 9:00. Uczniowie przystąpią wówczas do egzaminu z języka polskiego. W kolejnych dniach będą rozwiązywać arkusze z matematyki, języka obcego i wybranego dodatkowego przedmiotu (bądź przedmiotów) rozszerzonego. Matury w terminie głównym potrwają do 23 maja 2022 roku. Listen to "Lektury szkolne - streszczenia" on Spreaker.

. 779 692 85 783 46 337 140 592

chemia matura rozszerzona zakres materiału